
91 - آیا با اجرای برجام تحریم های علیه ایران برداشته شده است؟
نویسنده : مهندس حسین رأفتی
روحيه ، انگيزه ، ملكات ذهنى ، تبليغات ، رجزخوانى و ... از موثرترين عوامل پيروزى در تقابل و مسابقه و جنگ هستند. در ورزش ، زياد مشاهده كرده ايد. و ضرورت طراحی و عملکرد گروه روانشناسان رقابت های ورزشی . در جنگ ها نيز ، هم از لحاظ تئورى منطقى و رياضى و هم تجربيات تاريخى ، كاملا مشهود و قطعى است.
مقدمه :
روحیه ، انگیزه ، ملکات ذهنى ، تبلیغات ، رجزخوانى و …
از موثرترین عوامل پیروزى در تقابل و مسابقه و جنگ هستند.
در ورزش ، زیاد مشاهده کرده اید. و ضرورت طراحی و عملکرد گروه روانشناسان رقابت های ورزشی .
در جنگ ها نیز ، هم از لحاظ تئورى منطقى و ریاضى و هم تجربیات تاریخى ،
کاملا مشهود و قطعى است.
طاغوت براى کسب پیروزى و سیطره ، بسیار بر این امر تاکید و تکیه داشته و هزینه و برنامه ریزى مى کرده است.
در مقابل ، انبیاء و رسل الهى نیز ، از همین روش بیدارسازى و تربیت و نفوذ فکرى و تربیتى استفاده کرده اند.
توصیفاتى که حضرت امیر ع در اواخر عمر شریف با کوفیان سست ایمان ،
از سپاه معاویه ملعون و شامیان دارند ، در اتحاد و انسجام و انگیزه ،
واقعا قابل تامل است.
چگونه معاویه ملعون ، موفق به ساخت چنین جامعه اى شده بود ؟
امروز نیز ، اصلى ترین و بنیادى ترین جنگ و مبارزه ، جنگ اذهان ، نگرش ها و دیپلماسى عمومى است.
اصولا جنگهای آخرالزمانی ، غالبا از این جنس خواهند بود .
اجماع جهانی تحریم عملی علیه ایران ، بدون ده سال تلاش بی حد غرب در تخریب چهره ایران ،
غیر ممکن بود .
امام زمان عج نیز قبل از قیام ، اقدام به بیدارسازی مردم جهان و روشنگری خواهند داشت .
یک نمونه امروزى آن اثرگذاری و تبلیغات و نفوذ فکری ، نیروهاى داعش و امثالهم است.
این نیروهاى دست پرورده وهابیت ، چقدر با انگیزه و مصمم ، و از جان و مال و خانواده گذشته هستند ؟
جنگ آخرالزمانى در سوریه ، دهها و شاید صدها برابر سخت تر و پیچیده تر از جنگ تحمیلى صدام است.
عکس العمل امام خمینى ره به اولین بخش از تحریم هاى کنگره آمریکا ، چه بود ؟
آیا ابراز اینکه قطع رابطه طاغوت جهان خوار ، به نفع ماست ،
به معناى استقبال واقعى ما از تجارت نکردن با آمریکاست ؟
یا اینکه ، کنترل و مدیریت وضع موجود است ؟
عکس العمل دکتر احمدى نژاد به قطعنامه هاى ظالمانه شوراى امنیت سازمان ملل ،
در زمانى که ما نیاز به زمان بیشتر براى تکمیل و استقرار علم و تکنولوژى داشتیم ،
و کاغذ پاره خواندن آن ،
آیا به معناى این است که ایران از هزینه ها و مشکلات دراز مدت آتى آن قطعنامه ها بى اطلاع است ؟
یا اینکه این شگرد مدیریت روانى شرایط نابرابر و مظلومانه ایران است ؟
سوال و شبهه :
قضیه از دو حالت خارج نیست . یا آمریکا با این کار نقص برجام کرده است و ما باید اقدام متقابل کنیم.
یا اینکه انقدر متن توافق مبهم بوده و قابلیت چندین نوع برداشت رو داشته که طرف مقابل توانسته این بند از توافق را به نفع خود ترجمه و تفسیر کند.
آیا با توجه به این که ما در چندین دور مذاکره که ماه ها هم طول کشیده و نتیجه اون شده یک متن حقوقی و لازم الاجرا بنام برجام ، نتوانسته ایم قضیه چرخه دلار را حل و فصل کنیم و طرف مقابل توانسته این توافق حقوقی را به آسانی آب خوردن نقض کند ، با فشار و لابی و حرفهای شفاهی و امثالهم خواهیم توانست این مشکل اصلی در تحریمها رو حل کنیم؟؟؟
پاسخ :
چکیده نقشه راه مذاکرات هسته اى ایران و آمریکا ، که در توافق ژنو آمده ( سوم آذر ١٣٩٢ ) ،
درچارچوب و کنترل و نظارت بیشتر قرار گرفتن برنامه هاى هسته اى ایران ،
در مقابل :
پذیرش حقوق هسته اى ایران ،
برداشته شدن قطعنامه هاى شوراى امنیت سازمان ملل علیه منافع ایران ، به دلایل اتهامات هسته اى ،
برداشته شدن تحریم هاى اتحادیه اروپا و ثانویه آمریکا ، که بعلت هسته اى ایران تصویب و اجرا میشد.
یک شرط مشخص و البته منطقى که در اصل مسیر مذاکرات پذیرفته شده بود ،
صرفا موضوعات هسته اى بود.
نه آنکه هر چه طرف مقابل علیه ما دارد ، همه را یکجا تسلیم کند.
و تمام مشکلات فى ما بین را حل کنیم.
لذا ، تحریم هایى که در مصوبه آن ، دلایل دیگرى ذکر شده بوده ،
اصولا ، موضوع مذاکرات نبودند.
حتى با فرض محال توافق دولتها ، کنگره آمریکا مى توانست به راحتى مانع اجراى آن شود.
زیرا ، تحریم هاى اولیه ، قوانین مصوب کنگره بودند.
براى اجراى برجام و توقف تحریم هاى ثانویه نیز ، دولت ، لایحه اش را به کنگره داد ،
و با تکنیک هاى پارلمانى ، و با اقلیت چهل در صدى ، موجبات جواز اجرایى شدن آن شدند.
پس از ماجرای تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در سال ۱۳۵۸،
رئیس جمهور وقت آمریکا که وجهه این کشور را توسط مردم انقلابی ایران مخدوش شده می دید،
دستور ممنوعیت مبادلات تجاری شرکت ها و افراد آمریکایی را با ایران صادر کرد.
این تحریم ها که به «Iran Transactions Regulations» یا «مقررات تراکنشهای ایران» معروف هستند شکل کامل شده همان « تحریم های اولیه » است
که نمونه عینی آن تحریم های داماتو است که در زمان بیل کلینتون اعمال شد.
براساس این تحریم ها اگر بانک های اروپایی مایل بودند با یک بانک ایرانی که در شعبه خارجی خود حساب دلاری دارد کار کند،
از آن جایی که تراکنش دلاری باید در بانک مرکزی آمریکا سند بخورد، مشمول تحریم می شدند.
در دهه ۹۰ میلادی در پی فشار برخی کشورهای اروپایی که مایل نبودند از تحریم های یک جانبه آمریکا پیروی کنند،
نوعی « معافیت » (exemption)که در برخی سندها به آن «استثناء» هم گفته می شود توسط رئیس جمهور وقت آمریکا در سال ۱۹۹۵ وضع شد.
این مجوز(authorization) به عنوان «U-turn exception» معروف شد
و به این معناست که مثلا اگر ایران نفت (یاهرکالای دیگر) خود را به یک شرکت مالزیایی می فروخت و مالزی مایل بود که پول خرید کالای ایران را به دلار پرداخت کند،
از آن جایی که هرگونه مبادلات دلاری نیازمند کسب مجوز و عبور از نظام بانک مرکزی آمریکاست،
آن شرکت در مالزی به دلیل تحریم های اولیه نمی توانست به صورت مستقیم این رقم دلاری را به بانک مرکزی ایران پرداخت کند؛
در این جا معافیت «U-turn exception» به کمک می آمد و شرکت خریدار نفت ایران، رقم دلاری که مقصد آن یک حساب بانکی مربوط به ایران بود را
به یک بانک خارجی (غیر مقیم در ایران یا آمریکا) واریز می کرد،
آن بانک می توانست براساس «U-turn exception» مجوز نقل و انتقال دلار را از بانک مرکزی آمریکا بگیرد
و مبلغ را در نهایت به یک حساب ایران در یک بانک خارجی واریز کند.
درپی پرونده سازی غرب برای برنامه هسته ای صلح آمیز ایران، در سال ۲۰۰۸ ،
وزارت خزانه داری آمریکا با صدور دستورالعملی،
با ذکر بهانه حمایت از تروریسم و ادامه برنامه هسته ای ایران ،
اجرای این استثناء را متوقف و همه بانک های ایران را از چرخه مبادلات دلاری حذف کرد.
با این توضیحات ، روشن است که طرفین از وضعیت قفل شده چرخه دلار ، اطلاع دارند.
تحریم اولیه اى که ، موضوع مذاکرات ( معامله ) هسته اى نبود.
طرح آمریکا ، این بود که در زمان اجراى برجام ، ایران را تحت فشار فزاینده در مبادلات مالى قرار داده ،
و عملا ایران را گام به گام به تسلیم از مواضع و موقعیت هاى بنیادین و انقلابى خود قرار دهد.
در بیان کلى تر ، استراتژى نرمش قهرمانانه ، از طرف ایران ، تکنیکى براى پیروزى هاى متوالى بود ،
و از نگاه آمریکا ،
نرمشى که منجر به شکاف عمیق و جدى در مردم ایران ، براى تغییر نظام خود شود ،
و یا حداقل ، شکست هاى پى در پى براى حیثیت عدالت طلبانه و ضد ظلم او ایجاد کنند ،
و در سایه چنین تصویر جدیدى از ایران ذلیل ،
کل مقاومت را در منطقه ، ذبح کنند.
طرح ایران براى چرخه دلار چه بود ؟
ایجاد فشارهاى حق به جانب قوى در دنیا ، و تکرار و تکرار مواضع ،
و نشان دادن چراغ سبزها به اقتصاد تشنه اروپا و آسیا ،
براى قراردادهاى برد – برد ،
و در نهایت ، ایجاد شرایط تحمیلى بر آمریکا ، شبیه دهه ١٩٩٠.
اگر پس از اجراى برجام ، طى مثلا یک سال ، موفق به ایستادگى و اعلام مواضع قوى و با مقبولیت بین المللى ،
منجر به عقب نشینى امریکا شود ، که ماجرا حل است ،
اگر هم نشد ، دنیا ، آمریکا را سرزنش کرده و ظالم بداند.
این ، برعکس شرایط قبل از برجام است که مواضع آمریکا ، منطقى ارائه شده و
مواضع ایران ، در دنیا تخلف ، درک میشد.
اما تبلیغات :
در ابتداى اجراى برجام ، که غرب ، کل قوانین تحریم ها را برداشته ،
و ایران تمام تعهدات خود را انجام داده ،
زمان ترکاندن افکار عمومى و نگرش مردم دنیا ، به اجرایى شدن لغو تحریم هاست.
و صحبت هاى پر سر و صدا ، و پر حاشیه ، و با قدرت جلب توجه همگانى در دنیا به این مسئله است.
بهره بردارى وایجاد فضاى جدید ، و شکستن بیش از دوازده سال فضاى ضد ایرانى در دنیا.
اما امروز ، و در گام جدید تبلیغى ایران ، استراتژى دومى در پیش داریم :
در سایه اعلام با صداى بلند ایران ، که عملا تحریم ها لغو نشده ،
هزاران قرارداد و معامله و بازرگانى و تبادلات علمى و تکنولوژى و کشاورزى و صنعتى ،
شکل گرفته و بصورت تصاعدى ، به پیش مى رود.
احتمال ، ایجاد نظامات تبادل مالى مستقل از دلار ، که براى تقریبا همه کشورهاى دنیا ،
یک آرزوست ، نیز قابل توجه است.