قرآن ناطق(عج)

149 - روان شناس کودک خود باشید

نویسنده : زهرا رستگار

روان شناس کودک خود  باشید   نگاهى به شایع ترین مشکلات رفتارى کودکان : مدرسه گریزی، کمرویی، زودرنجى و دروغگویى مادر مهدیس از دروغ گفتن هاى زیاد دخترش کلافه شده و دردور هم نشینی هاى دوستانه اى که با دیگر مادران دارد از این مساله به عنوان مشکل رفتارى کودکش یاد مى کند. از طرف […]

روان شناس کودک خود  باشید

 

نگاهى به شایع ترین مشکلات رفتارى کودکان : مدرسه گریزی، کمرویی، زودرنجى و دروغگویى

مادر مهدیس از دروغ گفتن هاى زیاد دخترش کلافه شده و دردور هم نشینی هاى دوستانه اى که با دیگر مادران دارد از این مساله به عنوان مشکل رفتارى کودکش یاد مى کند.

از طرف دیگر مادر امیر از زودرنجى فرزندش شکایت دارد. مادر فرزاد هم….

خلاصه از این درددلها زیاد است.

کودکان دنیاى پر رمز و رازى دارند و به همین خاطر است که محققان علوم رفتارى بیکار ننشسته‌اند .

آنها به دنبال ریشه هاى رفتارهاى نابهنجار کودکان و راههای برخورد درست با آن مى گردند. مشکلات رفتارى کودکان در سنین مدرسه که گاهى نتیجه اجتناب ناپذیر فقر، جهل، نابسامانی‌های خانوادگى و کاستى هاى فرهنگى است، بى تردید مانع رشد و بالندگى آنان است و به همین دلیل پیشگیری و درمان این مشکلات بى اندازه اهمیت دارد. این مقاله به برخى مشکلات رفتارى شایع کودکان و راههاى مقابله با آن توجه دارد:

فرار از مدرسه

طبق تعریف فرار از مدرسه یعنى کودک به قصد مدرسه رفتن از منزل خارج مى شود ولى به جاهاى دیگرى غیر از مدرسه می رود و یا پس از ورود و گاهى پس از ماندن مختصرى در مدرسه بدون هماهنگى با معلمان از آنجا بیرون مى رود.

بسیاری از کودکان فرارى از مدرسه احتمالا متعلق به خانواده هاى از هم گسیخته و یا داراى والدین و خواهر و برادران بزهکار هستند. عده ای هم بر اثر تغییر مکرر مدرسه و یا رد شدن از مدرسه بیزار می شوند. این مشکل اخیر که در پسران بیش از دختران مشاهده می شود گاهى نشانه اى است از وجود اشکال در برنامه هاى مدرسه و گاهی علامت ناسازگارى کودک است. لذا درمان آن مستلزم اقدام در هر دو زمینه مذکور است.

هراس از مدرسه

هراس از مدرسه با گریز از آن تفاوت دارد. مدرسه گریزان معمولا به تناوب از مدرسه غایب می‌شوند و پدر و مادرشان از موضوع اطلاعى ندارند در حالى که در هراس از مدرسه کودک معمولا به طور پیوسته و طى دوره هاى طولانى به مدرسه نمى رود و والدین از نرفتن به مدرسه و ماندن او در خانه آگاهى دارند.

مدرسه گریزان بر عکس کودکانى که از مدرسه هراس دارند معمولاً شاگردانی تنبل اند که به سایر اختلال هاى رفتارى مثل دروغگویی هم دچارند. مطالعات انجام شده نشان مى دهد که هراس از مدرسه در کمتر از یک درصد کودکان مشاهده مى شود.

رایج ترین تصورى که درباره هراس از مدرسه وجود دارد این است که مادر و کودک به گونه‌اى شدید به یکدیگر وابسته اند.

وابستگی شدید کودک این ترس را در او به وجود مى آورد که امکان دارد برای خود یا مادرش اتفاقى روى دهد و لذا ماندن کودک در خانه نیازها و اضطراب هاى هر دو را برطرف مى کند. سعى در کاهش اضطراب جدا شدن از مادر یا اضطراب محیط واقعى مدرسه در راس فعالیت های درمانى در این اختلال است.

کمرویی و انزواطلبى

کمرویی و انزواطلبى از جدى ترین مشکلات کودکان است. انزوا و دوری از دوستان و همسالان در اوایل زندگى کودک را در معرض خطر ناسازگاری هاى بعدى قرار مى دهد کودکان انزوا طلب هر چند براى والدین و معلمین خود هیچ گونه ناراحتى ایجاد نمى کنند. ولی به سبب رنج ناشى از احساس نا امنى پیوسته به دنیای درون خویش پناه مى برند و به مرور از اجتماعى شدن فاصله می گیرند. چه بسا بعضى از آنان به بیماریهاى روانی هم دچار شوند.

کودک منزوى نیاز دارد که احساس کند عضو با ارزش یک گروه است او اگر در فعالیت هاى زندگى ارضا شود نیازى به عقب نشینی به میدان رویاهاى خویش نخواهد داشت. از این رو برای درمان این مشکل معلمان و والدین کودک باید توجه داشته باشند که کودک کمرو و منزوى داراى توانایى ها و شایستگی هاى ویژه اى است که با راهنمایى و تشویق می‌توان آنها را ظاهر کرد و این تاثیر بسزایى در اجتماعی شده کودک و پیوستن به جمع دوستان دارد.

زودرنجی و حساسیت فوق العاده

حساسیت مبرم کودک به تایید اجتماعى از سوى افراد مختلف بویژه والدین ، همسلان و معلمان زودرنجى را در او پدید مى آورد. زودرنجى از مشکلات رفتارى رایج بین کودکان دبستانی است.

روان شناسان نقطه اوج حساسیت پسران را سن ۱۱ سالگى و دختران را تا دوره بلوغ مى دانند.

زودرنجی کودک تا حدودى مربوط به تمایل زیاد کودک به پذیرش اجتماعی است. گرایشى که او را شدیدا در معرض نگرش هاى بزرگسالان و اعضاى گروه همسن خود قرار می‌دهد . علاوه بر این زودرنجی و حساسیت شدید شیوه اى مؤثر براى جلب موافقت و تسلیم والدین است . کودک بزودى کشف مى کند که براى رسیدن به هدف خویش دعوا و مرافعه و منفى گرایى سلاحهای نامناسبى هستند و کمتر نتایج مطلوبى به بار مى آروند در حالى که زودرنجى و ابراز غم و گوشه گیرى بعد از مشاهده یک پدیده نامطلوب موجب مى شود والدین از این که کودک خویش را آزده اند احساس ناراحتى کنند و در نتیجه کوشش کنند کارها را بر وفق مراد او انجام دهند. توجه به این نکته مهم پادزهر زودرنجى کودک است و بعد از مدتى باعث مى شود کودکى که شرطى شده است از رفتارهاى نابهنجار دست بردارد.

دروغگویی

تا ۳، ۴ سالگى دروغ به مفهومى که براى بزرگسالان مطرح است در کودکان وجود ندارد. اما از ۴ سالگى به بعد تدریجاً بر اثر دخالت عوامل محیطى و تربیت نادرست دروغ و دروغگویى به معنای واقعى در کودک شکل مى گیرد و گاه آنقدر شدید مى شود که به صورت بیمارى در مى آید. این قبیل کودکان به علت جلب تحسین و تمجید دیگران و فرار از تنبیه یا نارضایتى والدین مخصوصاً نسبت به کارهاى مدرسه به دروغ متوسل مى شوند.

همچنین احساس ناامنى در منزل و فقدان محبت والدین سختگیرى های زیاد و مشکلات خانوادگى نیز از عواملى هستند که به دروغگویی کودکان کمک مى کنند. به طور کلى بیشتر دروغها به دلیل ترس از مجازات و نیز مورد مخالفت و استهزاى دیگران واقع شدن گفته می شود.

درمان دروغگویى در رفتار درست با کودکان نهفته است . اگر والدین با فرزندان خود دوست باشند، اگر خانواده کانون عطوفت و مهربانى باشد و همواره راستى و صداقت محور توجه قرار گیرد اگر با تخلف کودکان منطقی برخورد شود و بالاخره اگر والدین خود الگوى دروغ پردازى کودکان نباشند مشکلى در این زمینه وجود نخواهد داشت.

۰ دیدگاه ارسال شده است

نظر خود را با ما در میان بگذارید